Wiele osób marzy o byciu wyjątkowym, wybitnym, genialnym. Wydaje nam się, że to właśnie w tym tkwi sekret wielkich osiągnięć i spektakularnej kariery. A tymczasem dla niektórych osób rzeczywiście bardzo wyraźnie inteligentniejszych od wszystkich wokół tego typu odmienność zamiast kluczem do podbicia świata nierzadko staje się przekleństwem. Izoluje, rani, frustruje. Ich niedoścignionym marzeniem często jest być… zwyczajnymi, takimi jak wszyscy. I właśnie takim osobom poświęcona jest książka Jak łatwiej żyć. Dla zbyt inteligentnych i skomplikowanych Monique de Kermadec.
psychologia
Do czego służy ludzki mózg? Odpowiedź mogłaby się wydawać oczywista: do myślenia. Ale jak przekonuje Lisa Feldman Barrett, autorka książki Mózg nie służy do myślenia, z ewolucyjnego punktu widzenia sprawa jest trochę bardziej skomplikowana, a myślenie jest bardzo przydatnym, ale jednak w pewnym sensie efektem ubocznym innych zadań, do wykonywania których wyewoluowały nasze mózgi.
Skąd się bierze depresja? Jak z nią walczyć? Czy można jej jakoś zapobiec? Współczesna medycyna wydaje się mieć jedną podstawową odpowiedź na problem depresji: receptę na antydepresanty. Na tym zaczyna się, a czasami niestety i wyłącznie na tym się kończy cała interwencja w chorobę określaną już mianem cywilizacyjnej. A tymczasem temat depresji jest dużo bardziej złożony i sprowadzanie go wyłącznie do leków przeciwdepresyjnych jest sporym uproszczeniem… Jak sporym, dowiecie się m.in. z nowej książki Johanna Hari Jak odzyskać siebie i utracone więzi.
Masz czasem wrażenie, że nie pasujesz do świata, który cię otacza? Kiedy wszyscy wokół szykują się na imprezę, ty marzysz o tym, żeby zaszyć się w domu z książką i kubkiem herbaty? Zamiast wielkiego grona znajomych masz tylko kilkoro bliskich przyjaciół – i w zupełności ci to wystarcza? Wolisz pisać niż mówić, bo to pozwala ci łatwiej zebrać myśli? Przebywanie w tłumie albo wśród nowych osób jest dla ciebie koszmarnie męczące? I nieustannie słyszysz te irytujące pytania: dlaczego tak siedzisz sam w kącie? Czemu się nie odzywasz? Dlaczego masz taką smutną minę? Czemu jesteś taki dziwny? Czy wszystko w porządku? Jeśli tak, to Sekretne życie introwertyków sprawi, że nareszcie poczujesz się w pełni zrozumiany!
Niewiele jest na świecie rzeczy tak fascynujących i złożonych jak ludzki mózg – choć wiemy o nim coraz więcej, wciąż wiele jego funkcji i sposobów działania stanowi dla naukowców zagadkę. To zaś, co już wiemy, składa się na niesamowitą opowieść nie tylko o samym mózgu i jego działaniu, ale też o naturze człowieka, przeszłości i przyszłości naszego gatunku. Dlatego dziś biorę na warsztat książki o mózgu – i polecam wam 6 lektur, które rozbudzą waszą ciekawość i wprowadzą was w fascynujący świat neurologii i nauki o ludzkim umyśle. Oto one:
Myśląc o ewolucji człowieka, zazwyczaj w pierwszej chwili skupiamy się na fizycznych zmianach, które pozwoliły naszym dalekim przodkom zejść z drzew i zawojować cały świat – o poruszaniu się na dwóch nogach, zwiększającej się masie mózgu… A przecież by ten podbój świata stał się możliwy, także i w psychice człowieka musiały zajść ogromne zmiany. Ewolucja zdecydowała nie tylko o tym, jak się dziś poruszamy i jak wyglądamy, ale i krok po kroku przekształcała ludzką psychikę – zmieniając zwierzęta żyjące wyłącznie tym, co tu i teraz, w myślące, planujące i przewidujące przyszłość istoty zdolne do wytworzenia skomplikowanej cywilizacji. O tym, jakie fascynujące zmiany musiały zajść w naszej psychice, by przejść od życia w koronach drzew do budowy wielkich miast, przeczytamy w książce Jak wyszliśmy na ludzi. Dlaczego potrzebujemy siebie nawzajem i co sprawia nam przyjemność Williama von Hippela.
Nachodzą was czasem takie myśli, że chcielibyście przespać tydzień, miesiąc, rok? Ale nie dlatego, że po prostu lubicie wylegiwać się w łóżku… Tylko dlatego, że w pewnym momencie rzeczywistość wokół staje się nie do zniesienia, zbyt trudno sobie z nią poradzić i przespanie tych najgorszych czasów wydaje się jedynym wyjściem, na jakie jeszcze macie siłę. Taki „bezpiecznik”, który w krytycznych sytuacjach pozwalałby się wyłączyć, wydaje się o tyle kuszący, co i nierealny… A tymczasem są na świecie osoby, które „potrafią” z niego skorzystać. I Netflix ma dla was nominowany do Oscara film dokumentalny na ten temat.
Co mają ze sobą wspólnego postęp technologiczny, afery wokół Harveya Weinsteina, globalne ocieplenie, pogoń za lajkami na Facebooku i uzależnienie od narkotyków? Pozornie być może niewiele… Ale według Sébastiena Bohlera, autora książki Zachłanny mózg. Jak nienasycony homo sapiens skazuje świat na zagładę, gdzieś daleko u podstaw tego wszystkiego leży jeden konkretny obszar mózgu – ten sam, który od początków ludzkości napędza rozwój cywilizacji, ale i dziś popycha ją ku upadkowi: prążkowie.
Co łączy tak różne obszary naszego życia jak miłość, hazard, władza i poglądy polityczne? Co mają ze sobą wspólnego choroby psychiczne, podróżowanie i technologiczne innowacje? Na pierwszy rzut oka być może niewiele… Ale Daniel Z. Lieberman i Michael E. Long w swojej książce Mózg chce więcej. Dopamina. Naturalny dopalacz nakreślają intrygującą sieć powiązań pomiędzy neuroprzekaźnikiem, który zazwyczaj kojarzymy z depresją i uzależnieniami, a całym szeregiem zjawisk, potrzeb i ambicji, jakie od zarania dziejów napędzają ludzkość i rozwój cywilizacji.