Czytajmy klasykę: 20 najważniejszych książek lat 20 XX wieku

Szalone lata dwudzieste ubiegłego wieku to wspaniały czas dla literatury. Na styku wciąż jeszcze świeżych doświadczeń pierwszej wojny światowej, kształtującej się myśli feministycznej, rozkwitu kultury i ery jazzu powstało wiele utworów, które do dziś uchodzą za jedne z najważniejszych w historii literatury. Przyjrzyjmy się dzisiaj 20 najistotniejszym książkom tamtego okresu, które zdecydowanie warto nadrobić!

Tajemnicza historia w Styles, Agatha Christie (1920)

Ta książka na zawsze odmieniła oblicze powieści kryminalnych. To debiut zarówno Agathy Christie, jak i jej najbardziej ikonicznego bohatera – Herkulesa Poirot. Christie podobno napisała tę książkę w ramach zakładu o to, czy potrafi tak skonstruować opowieść, by jeszcze przed detektywem czytelnik domyślił się, kto jest mordercą. Jak myślicie, wygrała ten zakład?

Wiek niewinności, Edith Wharton (1920)

Za tę powieść Wharton jako pierwsza kobieta w historii otrzymała w 1921 roku nagrodę Pulitzera. Opowieść o pożądaniu, zdradzie i mężczyźnie, który nie umie wybrać między swoją dobrze urodzoną narzeczoną a tajemniczą i pociągającą rozwódką.

Ulisses, James Joyce (1922)

Monumentalna, wyraźnie nawiązująca do Odysei powieść Joyce’a śledzi jeden zwyczajny dzień z życia swojego bohatera wędrującego po Dublinie – a zapis tego dnia w większości wydań liczy sobie około 1000 stron. Stworzona techniką strumienia świadomości powieść zapisała się na kartach historii jako jeden z najważniejszych utworów literackich wszech czasów. A także jako książka, którą mój licealny anglista straszył rozgadaną klasę – grążąc, że każe nam ją tłumaczyć.

Ziemia jałowa, T. S. Eliot (1922)

Najważniejszy poemat T. S. Eliota, uważany za arcydzieło i jeden z najbardziej wpływowych utworów poetyckich XX wieku. Utrzymany w modernistycznym stylu, wymagający od czytelnika sporo uwagi i erudycji poemat obfituje w nawiązania do innych dzieł kultury – by samemu też zapisać się w historii literatury jako ważny punkt odniesienia.

Piękni i przeklęci, F. Scott Fitzgerald (1922)

Druga wydana powieść Fitzgeralda, uważana za wyraźnie inspirowaną niełatwym związkiem pisarza z jego żoną Zeldą. Maluje druzgocący obraz nowojorskiego małżeństwa nowobogackich rozpadającego się pod wpływem alkoholu i konfliktów.

Czarodziejska góra, Thomas Mann (1924)

Wielowarstwowa opowieść o pobycie w sanatorium, który z planowanych 3 tygodni wydłuża się do 7 lat – a bohater spędza ten czas w towarzystwie nietypowych osobowości składających się na metaforyczny przekrój toczonej różnymi „chorobami” Europy u progu Wielkiej Wojny.

Mężczyźni wolą blondynki, Anita Loos (1924)

Książka, która stała się podstawą słynnego filmu z Marylin Monroe, w swoich czasach sama była wydawniczym hitem – nakład wyprzedał się już w dniu premiery. Utrzymana w duchu komediowym powieść śledzi pełną przygód podróż niepokornych młodych kobiet po Nowym Yorku i Europie.

Pani Dalloway, Virginia Woolf (1925)

Jedna z najbardziej znanych i najchętniej czytanych powieści Virginii Woolf. Śledzi jeden dzień z życia kobiety z wyższych sfer planującej wieczorne przyjęcie. Woolf korzysta tu ze strumienia świadomości, maluje portret Londynu po pierwszej wojnie światowej i przygląda się pozycji kobiety w międzywojennym społeczeństwie.

Proces, Franz Kafka (1925)

Najsłynniejszy utwór Franza Kafki, którego pisarz nigdy nie chciał opublikować – przyjaciel zrobił to jednak wbrew jego woli po śmierci pisarza. Surrealistyczna i absurdalna opowieść o samotności, totalitaryzmie i zderzeniu jednostki z machiną państwową.

Wielki Gatsby, F. Scott Fitzgerald (1925)

Powieść, która na zawsze ukształtowała nasze wyobrażenie o latach 20 XX wieku. Za życia Fitzgeralda ceniona dużo mniej niż jego inne utwory, dziś jest chyba najbardziej znanym jego dziełem i wciąż rezonuje z czytelnikami, poruszając takie kwestie jak dekadencja, idealizm, upadek obyczajów, opór przed zmianą, obsesyjne życie marzeniami zderzające się z brutalną rzeczywistością.

Słońce też wschodzi, Ernest Hemingway (1926)

Zainspirowana wycieczką do Hiszpanii i oglądaniem walk byków książka, która na dobre wpisała Hemingwaya w literacki krajobraz i otworzyła mu drogę do sławy. Już w pierwszych recenzjach chwalona za prosty, precyzyjny, telegraficzny czy nawet „atletyczny” język, tak charakterystyczny dla całej twórczości Hemingwaya.

Kubuś Puchatek, A. A. Milne (1926)

Książka, w której zadebiutował ukochany przez liczne pokolenia dzieci miś o małym rozumku. Kameralna opowieść inspirowana maskotkami syna pisarza, Krzysia, szybko wyszła poza cztery ściany domu Milne’ów i dziś Puchatek jest jedną z najbardziej znanych ikon popkultury.

Do latarni morskiej, Virginia Woolf (1927)

Najbardziej autobiograficzny ze wszystkich utworów Virginii Woolf. Posługując się strumieniem świadomości i introspekcją filozoficzną, autorka przygląda się takim zagadnieniom jak sztuka, piękno i różnice między płciami.

Wilk stepowy, Herman Hesse (1927)

Pełna egzystencjalnych rozważań i osobistych przemyśleń autora opowieść o skomplikowanej, dwoistej osobowości samotnika Harry’ego Hallera – prawdopodobnie wzorowanego na samym autorze. Hesse miesza ze sobą realizm i surrealizm, wyraźnie nawiązuje do Goethego i snuje przemyślenia o wolności, eskapizmie i nieprzystosowaniu do mieszczańskiego życia.

Kochanek lady Chatterlay, D.H. Lawrence (1928)

Naładowana erotycznie opowieść o kobiecie, której mąż wraca z wojny ranny i odmieniony, a rozumiejąc, że jest dla żony ciężarem, zgadza się, by ta nawiązała romans z innym mężczyzną. Głośna książka została wydana po raz pierwszy prywatnie we Florencji, a w Anglii była na cenzurowanym przez kolejne 42 lata i oficjalnie ukazała się tam dopiero w roku 1960.

Własny pokój, Virginia Woolf (1929)

Rozbudowany esej przez wielu uważany za jeden z najważniejszych punktów zwrotnych w dwudziestowiecznej myśli feministycznej. Virginia Woolf nawołuje w nim do tego, by kobiety zyskały więcej miejsca w historii literatury zarówno jako autorki, jak i bohaterki książek.

Na zachodzie bez zmian, Erich Maria Remarque (1929)

Książka przez wielu uważana za najlepszą wojenną powieść w historii. Inspirowana doświadczeniami autora z pierwszej wojny światowej, maluje poruszający obraz zniszczenia i cierpienia, pokazuje koszmar życia w okopach i dojmującego osamotnienia po powrocie do domu.

Pożegnanie z bronią, Ernest Hemingway (1929)

Pierwszy bestseller Hemingwaya. Powieść zainspirowana jego własnymi doświadczeniami z pierwszej wojny światowej. Śledzi losy amerykańskiego sanitariusza na włoskim froncie, pokazując, jak w warunkach zagrożenia życia mieszają się ze sobą strach, odwaga, braterstwo i miłość.

Wściekłość i wrzask, William Faulkner (1929)

Powieść, która mocno przyczyniła się do przyznania Faulknerowi literackiej nagrody Nobla w 1949 roku. Przez krytyków uważana za arcydzieło między innymi ze względu na niekonwencjonalny styl i świetne wykorzystanie strumienia świadomości. Śledzi losy upadku arystokratycznej rodziny, często kilkukrotnie przyglądając się tym samym wydarzeniom z punktu widzenia kolejnych bohaterów.

Listy do młodego poety, Reiner Maria Rilke (1929)

Zawierający 10 listów zapis korespondencji między Rilkem a początkującym poetą, który poprosił go o poradę i recenzję swoich wierszy. W pierwszym liście Rilke stwierdza, że nikt nie może powiedzieć poecie, jak pisać – ale na przestrzeni całej korespondencji radzi mu, w jaki sposób poeta powinien czuć, kochać, szukać prawdy i doświadczać świata.

Równo sto lat po tym złotym okresie kultury warto spojrzeć wstecz i przyjrzeć się bliżej jego największym perełkom! Ile książek z tej listy zdążyliście już przeczytać?