Kubańczycy: rum, cygara i życie pod dyktaturą absurdu

by Mila

Kuba – kraj rumu, cygar, retro samochodów, gorącego słońca i brodatych dyktatorów. Rajska wyspa, w której zakochał się Ernest Hemingway, i kraj, który stał się zarzewiem kryzysu mogącego doprowadzić do wojny nuklearnej. Kuba to niemal kraj-legenda, jedna wielka anegdota, o której każdy coś słyszał, ale mało kto wie, co tak naprawdę dzieje się w środku, za niewidzialnym murem dyktatury i cenzury, który oddziela kubańskie społeczeństwo od reszty świata. Odpowiedź na to pytanie próbuje nam dać Anthony DePalma w swojej książce Kubańczycy. Zwykli ludzie w niemożliwym kraju.

Jak sugeruje już sam tytuł, reportaż DePalmy patrzy na Kubę i jej historię przez pryzmat zwykłego człowieka. Bohaterowie książki i ich rodziny pochodzą z najróżniejszych środowisk i warstw społecznych, a ich przodkowie przybyli na wyspę z tak różnych miejsc, jak Hiszpania i Jamajka. Ich losy biegną różnymi ścieżkami i bardzo różne bywa ich podejście do reżimu braci Castro – od ślepej wiary w rewolucję, przez cynizm, głębokie rozczarowanie i wewnętrzną emigrację, po aktywny sprzeciw – a jednak polityczna sytuacja Kuby i jej konsekwencje w taki czy inny sposób odciskają piętno na każdym z nich. W każdym z nich tli się też cubanidad, ten charakterystyczny stan serca i umysłu związany z życiem w kraju pełnym sprzeczności i absurdalnych warunków, które hartują ducha i zmuszają do nieustannego przystosowywania się.

kubańczycy - okładka

DePalma pokazuje swoich bohaterów i ich rodziny na przestrzeni kilkudziesięciu lat, od czasów przed rewolucją, przez erę braci Castro, aż po śmierć Fidela, ustąpienie Raula i przekazanie władzy marionetkowemu prezydentowi. Prywatne historie bohaterów stają się punktem wyjścia do nakreślenia politycznych, gospodarczych i społecznych zmian, jakie w tym czasie zachodziły na wyspie. Przyglądamy się rozmaitym skutkom, jakie przyniosła rewolucja – pochylamy się nad osobami, które polityka Fidela wydobyła z biedy i otworzyła przed nimi możliwości, o jakich ich przodkowie nawet nie mogli marzyć… i nad rodzinami, które reżim Castro okaleczył, na zawsze rozdzielił, a nawet zabijał. Śledzimy początkowe triumfy rewolucji i dekady pogrążania się w zapaści ekonomicznej, autentyczny entuzjazm nadziei na zmiany i sztuczne samozadowolenie propagandy, wielkoświatowe ambicje kubańskiej polityki i niekończące się okresy biedy, kiedy rarytasem stają się smażone skórki grejpfruta.

Kubańczycy. Zwykli ludzie w niemożliwym kraju to książka z jednej strony kameralna, czasem niemal intymna, kiedy towarzyszy bohaterom w ich codziennych próbach związania końca z końcem i śledzi ich idealistyczne nadzieje, bolesne rozczarowania i zmieniające się postawy wobec rewolucji i komunizmu. Ale z drugiej strony to też specyficzna kronika losów całego kraju i narodu – zapis absurdalnej rzeczywistości, w której z roku na rok realia codziennego życia coraz bardziej rozjeżdżają się z oficjalnym przekazem medialnym.

Reportaż DePalmy jest trochę jak sama Kuba – pełen sprzeczności. Niby bardzo kubański i specyficzny dla tego konkretnego miejsca na ziemi, a jednak całkiem uniwersalny w tym, jak udaje mu się uchwycić ludzkie postawy w obliczu dyktatury, propagandy i państwa, w którym nic nie jest takie, jak się wydaje. Cubanidad, choć tak specyficznie kubańskie, w naszej części Europy wydaje się dziwnie znajome i swojskie z jego nieodłącznym kombinowaniem, kreatywnym obchodzeniem absurdów systemu, wewnętrzną emigracją i narodowym sprytem niezbędnym do tego, by wciąż od nowa przystosowywać się do stającego na głowie świata. Może to wspólne doświadczenie komunizmu, a może jakieś narodowe cechy – ale Kubańczycy to lektura, która ma szansę głęboko przemówić do wielu polskich czytelników.

Zaczyna się od nadchodzącego huraganu, a potem jest już tylko ciekawiej – jeśli szukacie wciągającej, a jednocześnie błyskotliwej i edukacyjnej lektury na wakacje, Kubańczycy to coś zdecydowanie dla was!

Tekst powstał we współpracy z wydawnictwem Feeria

Przeczytaj także:

Skomentuj

Ta strona wykorzystuje pliki COOKIES zgodnie z ustawieniami Twojej przeglądarki. Dowiedz się więcej.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close