Jak czytać Bukowskiego? – 3 książki na początek

Jak czytać Charlesa Bukowskiego? Od której jego książki najlepiej zacząć? Mogłoby się wydawać, że to dziwne pytania… Ale to nieprawda. Bukowski ma bardzo charakterystyczny, dosadny styl pisania i dość specyficzny repertuar ulubionych tematów, wśród których królują intensywne picie, cokolwiek wulgarny seks i wyścigi konne – przypadkowe spotkanie z jego twórczością niekoniecznie wróży literacką przyjaźń na całe życie, jeśli nie wiesz, czego się spodziewać i nie dasz sobie szansy zobaczyć, co kryje się pod tą szorstką, wierzchnią warstwą. Z tego względu uważam, że owszem, istnieją lepsze i gorsze książki, które można sobie wybrać na wprowadzenie w jego twórczość. Oto trzy książki moim zdaniem dobre na początek:

Listonosz

To pierwsza napisana przez Bukowskiego powieść. Listonosz wyrasta na gruncie autobiograficznych doświadczeń pisarza z pracą na poczcie, której trzymał się wytrwale jak żadnego innego zajęcia (poza piciem i pisaniem) – mimo że szczerze jej nienawidził. Obok głębokiej niechęci coś go jednak w tej pracy fascynowało, być może to, że roznoszenie przesyłek stwarzało mu okazję zaglądania ludziom do domów i codziennej obserwacji losów zwykłych, szarych ludzi. A w tym Bukowski jest bardzo dobry – i daje temu wyraz właśnie w Listonoszu, gdzie z charakterystycznym dla siebie dystansem i cierpkim humorem z jednej strony nie zostawia suchej nitki na otaczających go realiach, a z drugiej z zaskakującą wrażliwością dostrzega i reaguje na ludzką krzywdę. Listonosz to jedna z tych książek Bukowskiego, w których najlepiej widać, że pod awanturniczą, cyniczną, zdystansowaną, odpychającą wręcz postawą autora (i jego literackiego alter ego) kryje się wnikliwy, wrażliwy obserwator rzeczywistości i niemogący znaleźć swojego miejsca nieprzeciętny człowiek wciśnięty w szarą, brudną, rozczarowującą przeciętność.

Z szynką raz!

W tej książce 62-letni w chwili jej pisania Bukowski wraca do okresu swojego dzieciństwa i młodości w Los Angeles w czasach Wielkiego Kryzysu. Jeśli coś może nam podpowiedzieć, co ukształtowało Charlesa Bukowskiego i pchnęło go na taką, a nie inną drogę, to właśnie powieść Z szynką raz!, która pokazuje nam ewolucję słabego, niemal delikatnego chłopca w mężczyznę-samotnika. Pisarz maluje tu dosadny portret swojego agresywnego ojca i ambitnej rodziny o dużych aspiracjach i praktycznie żadnych możliwościach ich spełnienia, kreśli też wymowny obraz pogrążającego się w biedzie społeczeństwa. To książka z jednej strony zupełnie inna niż jego pozostałe utwory (bo kobiet, seksu i alkoholu w niej jak na lekarstwo), ale z drugiej strony jednocześnie bardzo reprezentatywna dla jego stylu podszytego zgryźliwością i głębokim rozczarowaniem światem i ludźmi.

Kobiety

Prawdopodobnie najsłynniejsza książka Charlesa Bukowskiego – i zdecydowanie najbardziej reprezentatywna dla jego twórczości. W przeciwieństwie do pozostałych na tej liście, sięga do dojrzałego okresu życia autora – kiedy Bukowski (tak jak i jego alter ego) jest już uznanym pisarzem i poetą, po swojemu korzystając ze zdobytej sławy, ale i mierząc się z wizerunkiem, jaki sobie wykreował i w jakim utknął. Kobiety to zbiorowy (a także dosadny i niekiedy wulgarny) portret przewijających się przez życie pisarza miłości i kochanek rekrutujących się nierzadko ze stałych bywalczyń barów albo wielbicielek przychodzących na spotkania autorskie. To zapis jego rozczarowań kobietami, ale także swego rodzaju obsesji na ich punkcie. Obficie podlewana alkoholem, ta książka zarówno na kobiety, jak i na mężczyzn patrzy pod bardzo specyficznym, powierzchownym kątem – one nierzadko są sprowadzone do obiektów seksualnych, oni zaś do wiecznie napalonych idiotów. Specyficzna konwencja i styl pisania o relacjach międzyludzkich może wymagać przyzwyczajenia, ale Kobiety to właściwie kwintesencja prozy Bukowskiego.

Bukowski zostawił po sobie ogromne ilości tekstów – powieści, opowiadania, wiersze, eseje. felietony, listy. Jeśli tylko złapiecie bakcyla, przed wami długa literacka znajomość i mnóstwo odkrywania coraz to nowych form i tekstów!