Stanisława Lema nikomu chyba nie trzeba przedstawiać. Najczęściej tłumaczony polski pisarz (41 języków, łącznie 30 mln egzemplarzy!), swego czasu najbardziej poczytny nieanglojęzyczny autor SF – znają go i cenią za granicą, a w kraju trudno byłoby chyba znaleźć kogoś, kto nigdy o Lemie nie słyszał.
Tym, co zamierzam wam natomiast dzisiaj przedstawić, jest najnowsza odsłona jego powieści pod tytułem Niezwyciężony – zakrojona na szeroką skalę produkcja portalu Audioteka.pl, audiobook, w którego powstawaniu uczestniczyli znani polscy aktorzy z Danielem Olbrychskim, Wiesławem Komasą i Arkadiuszem Jakubikiem na czele, narrację zaś swoim niepowtarzalnym głosem mistrzowsko snuje Krystyna Czubówna.
Niezwyciężony opowiada historię załogi kosmicznego krążownika wysłanego na planetę Regis III w poszukiwaniu Kondora – bliźniaczej jednostki, która wylądowała tam wcześniej i o której słuch zaginął. Zachowując najwyższe środki ostrożności załoga tytułowego Niezwyciężonego przystępuje do poszukiwań, starając się rozwiązać niepokojącą zagadkę Kondora, jednocześnie zaś podjęte zostają badania nad tą dziwną, sprawiającą wrażenie martwej planetą. To, co stopniowo udaje się na jej temat odkryć, nie tylko z ludzkiego punktu widzenia wydaje się nieprawdopodobne, ale i stwarza śmiertelne zagrożenie dla bohaterów, którym przyjdzie zmierzyć się z trudnym do zrozumienia przeciwnikiem.
W Niezwyciężonym znajdujemy wszystko, czego potrzeba dobrej powieści SF – sprawnie skonstruowaną fabułę, świetnie poprowadzoną narrację, niełatwą do rozwikłania zagadkę, a także refleksję nad miejscem człowieka we wszechświecie i jego prawem do ingerencji w światy i zjawiska, których nie jest w stanie pojąć. Gdy jeszcze uświadomić sobie, iż Niezwyciężony ukazał się po raz pierwszy w roku 1964, jeszcze przed lądowaniem na księżycu, kiedy podróże kosmiczne wciąż były w powijakach… Wizjonerstwo Lema uderza ze zdwojoną siłą.
Wydawałoby się, że w obliczu tak dobrej powieści nie ma już czego ulepszać, zmieniać czy reinterpretować, że każda próba niesie ze sobą ryzyko porażki. Audioteka.pl udowodniła właśnie, że to nieprawda. Przedstawiony przez nią audiobook jest istnym dźwiękowym teatrem, porywa słuchacza w rozbrzęczany, rozedrgany dźwiękiem świat podróży kosmicznych, muzyką perfekcyjnie uzupełniając to, co Lem opisał słowami. Plejada świetnych aktorów i specjalistów od dubbingu w rolach członków załogi Niezwyciężonego wypada bardzo ciekawie, choć i tak największą „gwiazdą” całego przedsięwzięcia (tuż obok samego tekstu Lema) jest zdecydowanie Krystyna Czubówna. Jej tak charakterystyczny głos, kojarzący się w pierwszej kolejności z telewizyjnymi programami przyrodniczymi, nadaje opisom obcej planety taki właśnie, niemal przyrodniczy charakter, czyniąc ją łatwiejszą do wyobrażenia, jakby bardziej prawdopodobną, możliwą. Zupełnie, jakbyśmy odkrywali rzeczywiście istniejący, fascynujący w swojej odmienności zakątek wszechświata. Głos Czubówny dodatkowo jeszcze podkreśla i uwydatnia to, na co tekst chce zwrócić uwagę czytelnika – niesamowite, niewypowiedziane piękno obcej, niepojętej formy istnienia, jej PRAWO do takiego, a nie innego funkcjonowania, do obrony swojej egzystencji i swojego świata.
Audiobooki jako takie wciąż jeszcze wzbudzają mieszane emocje w największych książkowych molach. Sama też na ogół nie jestem ich zagorzałą fanką, wolę zaufać swojej własnej interpretacji, swojej własnej wyobraźni… Czasami dobrze jest jednak zrobić wyjątek, bo wśród dziesiątków wypuszczanych na rynek dźwiękowych książek znaleźć można prawdziwe perełki, którym dodatkowo udaje się pogłębić przyjemność płynącą z literatury, nadać jej doświadczaniu inny, bardzo ciekawy charakter. Niezwyciężony bez wątpienia do takich perełek należy.
Za audiobooka dziękuję wydawnictwu
